Wandelen op latere leeftijd: waar moet je op letten?

Wandelen kun je nog tot op late leeftijd doen. Wandelen is zelfs een hele goede remedie tegen allerlei ouderdomskwalen. Waar moet je op letten als je op latere leeftijd wandelt? Wandel.nl geeft advies.  

Tot je 40e zorgt je lichaam voor jou, na je 40e moet jij voor je lichaam gaan zorgen.” Ellen Abbringh, is wandel- en vitaliteits/leefstijl coach. “Niemand is te oud om te (beginnen met) wandelen. Maar na je 40e beginnen er wel dingen in je lichaam te veranderen waar je rekening mee moet houden.” 

Wat gebeurt er in je lichaam als je ouder wordt? 

Ouder worden komt met gebreken, dat is algemeen bekend. Naast een verhoogde kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, artrose en diabetes type 2 neemt met het ouder worden van nature de spiermassa af. Niet alleen van de spieren die het skelet ondersteunen, maar ook van je hart en ademhalingsspieren.  

“Je spieren zijn eigenlijk een soort van energiefabriekjes: meer spieren betekent meer van die energiefabriekjes en dat leidt tot meer energie. Bij een afname van spiermassa volgt automatisch ook het effect van minder energie, dus meer vermoeidheid en een verlaagde stofwisseling, maar ook het risico op vallen. De kans op een hoger vetpercentage en gewichtstoename neemt toe,” legt Ellen uit en vervolgt. “Vrouwen krijgen bij het ouder worden te maken met de overgang. De botkwaliteit wordt dan minder, doordat het lichaam minder oestrogeen aanmaakt. De kans op osteoporose neemt toe en daarmee ook de kans op botbreuken.”  

De beste remedie 

Wie denkt het ouder worden alleen maar beperkingen met zich meebrengt heeft het mis. Ellen staat voor een actieve levensstijl. “Tot op hoge leeftijd kun je trainen en sterker worden. Juist bewegen kan de beste remedie zijn tegen al die ouderdomskwaaltjes. En laat wandelen nu een heel laagdrempelige en ontspannende manier van bewegen zijn, die iedereen op zijn of haar eigen niveau kan doen.” 

“Met wandelen train je namelijk je hartspier en verbeter je je uithoudingsvermogen. Het hart pompt meer bloed rond en wordt sterker. Je gebruikt natuurlijk ook je benen en romp, waardoor je de spieren en botten sterker maakt. Een verhoging van de spiermassa zorgt voor meer van die eerder genoemde energiefabriekjes en dus meer energie en een minder vermoeid gevoel.” 

Ook Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie, is een promotor van een gezonde leefstijl en een groot voorstander van het blijven of gaan bewegen. De voordelen van wandelen zijn namelijk enorm en hebben een grote positieve invloed op het brein. Wandelen heeft een gunstig effect op je hersenen, je stemming en geheugen. 

Rustig opbouwen 

Ellen moedigt iedereen aan om te gaan wandelen. “Niet iedereen kan direct kilometers achter elkaar wandelen. Als je lang niets gedaan hebt, is het belangrijk om langzaam op te bouwen. Kijk naar je eigen mogelijkheden en begin bijvoorbeeld met een keertje op en neer door de straat te lopen. Het zou mooi zijn als je dit dan kan uitbouwen naar matig intensief: een hogere hartslag, een beetje hijgen mag best. En als je wat sterker wordt, kun je een steviger wandeltempo proberen. Je mag best je grens opzoeken. Voor 55+’ers is de beweegnorm vijf keer per week 30 minuten matig intensieve inspanning. De grootste gezondheidswinst is om inactieve mensen naar die norm te krijgen.” 

Vallen 

Toch is er ook een risico voor ouderen die (beginnen met) wandelen. Ellen begeleidt als wandelcoach veel mensen. “Ik zie weinig blessures ontstaan door het wandelen. We bouwen de belasting rustig op, zodat pezen, spieren en gewrichten aan de belasting kunnen wennen. Maar wat ik wel zie is dat oudere mensen een verhoogde kans hebben om te struikelen of te vallen en daardoor blessures oplopen.” Die verhoogde kans op struikelen en vallen kan ook letterlijk een drempel zijn om de deur uit te gaan. 

Verbinding 

“Voor veel ouderen is het best een stap om voor het eerst de deur uit te gaan. Ik hoor mensen vaak zeggen: ‘alleen zou ik dit niet zo snel doen.’ Daarom als tip om een groepje gelijkgestemden te zoeken om samen mee te wandelen. Wandelen is niet alleen belangrijk voor de algehele conditie, maar ook voor verbinding en de mentale gezondheid. Tijdens het wandelen is er alle tijd voor een goed gesprek, je komt misschien op plekken waar je anders niet snel komt, je bent even weg van het eigen eilandje en kunt genieten van de natuur en een andere omgeving. Ook gezelligheid, gezondheid en het hoofd leeg maken zijn redenen die ik vaak hoor van mensen die bij mij training volgen. En als je al wat langer aan het wandelen bent, is het ook leuk om een doel voor ogen te hebben, of een stok achter de deur. Of dat nu het wandelen van een bepaalde afstand of route is of een evenement.”