“Vergeet de mond niet”, is het credo van Claar Wierink, tandarts-geriatrie. Een gezond gebit draagt bij aan de kwaliteit van leven voor ouderen. Maar mondzorg is in de zorg vaak onbewust een vergeten onderwerp. Dat moet anders.
Hoe we mondzorg integreren in andere zorgdisciplines
Er lopen meerdere initiatieven om mondzorg te integreren met de algehele zorgverlening voor ouderen. “Zo zet de stichting De Mond Niet Vergeten! zich actief in voor mondgezondheid voor ouderen. Daarnaast proberen experts in het vak praktische richtlijnen te ontwikkelen en wordt er hard gewerkt om initiatieven voor mondzorg aan huis van de grond te krijgen. Interprofessionele samenwerking is hier essentieel voor. Daarom is ook belangrijk dat mondzorg verweven wordt in opleidingscurricula van toekomstige
zorgprofessionals.”
Problematiek omtrent mondverzorging bij thuiswonende ouderen
De hulp van de zorgverlener is namelijk hard nodig; kwetsbare ouderen zijn immers niet altijd meer in staat zelf de mond gezond te houden. “Door uiteenlopende redenen kan het voor ouderen lastig zijn de mond goed te verzorgen. Fysiek kan bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson of artrose ertoe leiden dat tandenpoetsen lastiger wordt. Medicatie kan ervoor zorgen dat ouderen een droge mond krijgen, terwijl speeksel zo’n belangrijke rol speelt bij beschermen van de mond. Op mentaal vlak komt het regelmatig voor dat ouderen (soms ernstig) vergeetachtig worden en daardoor tandartsafspraken vergeten en überhaupt vergeten tanden te poetsen.”
Door uiteenlopende redenen kan het voor ouderen lastig zijn de mond goed te
verzorgen
Ondanks die problematiek wordt mondzorg in thuiszorg vaak vergeten. “Dat terwijl de grootste groep ouderen, soms met vergevorderde dementie, thuis woont. Bewustwording omtrent mondverzorging is daarom essentieel. Als een patiënt al moeite heeft met het smeren van een boterham, dan zal de persoonlijke verzorging ook een uitdaging zijn. Ouderen zullen dit zelf niet aangeven, daarom moet de zorgverlener hier alert op zijn en durven vragen naar de mondgezondheid. Daar moet deze echter wel voor opgeleid worden.”
Mondzorg noodzakelijk voor kwaliteit van leven
De kwaliteit van leven wordt negatief beïnvloed door een ongezond gebit. “Denk aan ouderen die pijn hebben in de mond, soms minder goed kunnen kauwen en slikken, of niet goed kunnen lachen of proeven. Maar ook: kleinkinderen die knuffels en kussen met grootouders vermijden door een vervelende mondgeur bij opa of oma. Daarnaast zien we ook veel associaties tussen slechte mondgezondheid en andere kwalen in het lichaam. Mondgezondheid moet daarom onderdeel zijn van noodzakelijke, geïntegreerde zorg, ook in de basisverzekering. Dit maakt zorg ook toegankelijk. Onze inzet moet daarbij liggen op het voorkomen dat de mond ongezond raakt.”
