Een vroege diagnose voorkomt erger. “Achteraf denk ik dat ik al op jonge leeftijd ademstops had.”Al vanaf haar 22e had Fokje Tiemersma hoge bloeddruk. Acht jaar geleden stond haar lijf strak van de spanning. ‘Ik was snel moe, kon me slecht concentreren, had veel hoofdpijn en ik kon alleen maar huilen. De huisarts constateerde een depressie en burn-out.’ Maar dat was het niet. Het duurde nog jaren voordat de diagnose slaapapneu werd gesteld.
Veel gezondheidsschade
Fokje is niet de enige die er zo lang over doet om erachter te komen waarom ze chronisch moe was. Gemiddeld duurt het 5 tot 8 jaar voordat slaapapneu wordt ontdekt, zo blijkt uit onderzoek van de ApneuVereniging. In die jaren kan slaapapneu veel schade aan de gezondheid aanrichten. Fokje: ‘Achteraf denk ik dat ik al op jonge leeftijd ademstops had.’
Hart- en vaatziekten
Apneu betekent letterlijk: geen lucht (a-pneu). Ademstilstanden tijdens de slaap komen bij veel mensen voor. Dat hoeft niet erg te zijn, als het maar niet te lang duurt en niet te vaak voorkomt. Door de onregelmatige zuurstofvoorziening kunnen er andere aandoeningen ontstaan. Mensen met apneu hebben vaak hoge bloeddruk, een hoog cholesterol, hart- en vaatziekten, obesitas en diabetes.
Onuitgeslapen mensen hebben minder energie, concentratieproblemen en vaak een kort lontje. Dat kan leiden tot spanningen op het werk, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook de relatie en het hele gezin kan hieronder lijden.
Zoektocht
Veel mensen slepen een steeds dikker wordend dossier met zich mee van hun zoektocht door het medisch circuit. Verschillende behandelingen zijn geprobeerd, met weinig resultaat. Totdat door de diagnose slaapapneu alles op zijn plek valt.
Druk werk
Vanwaar toch die late diagnose? Dat heeft verschillende redenen. Slaapapneu sluipt erin. Van enkele apneus per nacht in de loop van jaren naar tientallen per uur. Daar zijn mensen niet alert op. Bovendien ervaren mensen met apneu geen slaapprobleem. Integendeel, vaak vallen ze als een blok in slaap. Overmatige vermoeidheid wordt geweten aan heel andere zaken, zoals drukte op het werk, puberende kinderen, de zorg voor zieke ouders of een gespannen relatie.
Apneu-alert
Ook artsen zijn vaak niet ‘apneu-alert’. De klachten en symptomen zijn niet uniek of exclusief voor slaapapneu, maar kunnen ook op andere aandoeningen wijzen. Bijvoorbeeld een depressie of een burn-out. Bijkomende aandoeningen die het gevolg zijn van apneu, zoals hartproblemen, hoge bloeddruk, obesitas en diabetes, worden eerder herkend en dan ook eerst behandeld.
Slaapapneu sluipt er in
Slaapapneu sluipt er in. Maar het goede nieuws is: er kan wat aan gedaan worden. Bij een tijdige diagnose en adequate behandeling is 100 procent normaal functioneren mogelijk. In Nederland zijn er maar liefst zeven behandelingen mogelijk die ook nog eens door het basispakket van de zorgverzekering worden vergoed. Daar heeft de ApneuVereniging zich sterk voor gemaakt.
Vader en zoon ook
Fokje heeft haar slaapapneu nu goed onder controle. “Ik slaap weer normaal. Het gaat nu beter met mij. Maar de schade die ik heb opgelopen is niet te herstellen. Mijn vader en zoon blijken ook apneu te hebben. Afgelopen jaar stelde de huisarts, na een eenvoudige screeningstest, bij mijn zoon ook de diagnose slaapapneu. Ook hij worstelt nu met de gevolgen.”
Heb ik apneu? Doe de test
Mensen met slaapapneu, dat zijn toch oudere mannen met een gezet postuur? Dit stereotype beeld is hardnekkig. Maar het klopt niet. Ook vrouwen, jongeren en slanke mensen kunnen slaapapneu hebben of ontwikkelen. Wil je weten of je mogelijk slaapapneu hebt? Doe dan deze test.