Nooit meer angstig op de fiets

Met een stijgend aantal fietsongelukken in Nederland begint veiligheid een steeds actueler en belangrijk onderwerp te worden. Niet meer van de fiets kunnen vallen klinkt misschien dan ook als een utopie. Maar niets is minder waar. De vrijheid en onafhankelijkheid die fietsen biedt, in combinatie met de lichaamsbeweging, maakt dat fietsen diep in onze cultuur verweven zit. Je bent lekker buiten, hoort de vogels fluiten, voelt de wind door je haar, traint je spieren en stimuleert hersencoördinatie. Kortom, genoeg redenen om fietsen te blijven omarmen. Maar hoe doe je dit op een verantwoorde en veilige manier?

Veiligheid wordt steeds belangrijker thema als u ouder wordt. Nu het verkeer steeds drukker wordt, en de snelheden van andere weggebruikers toenemen, realiseren steeds meer mensen zich dat een fiets met twee wielen niet altijd de meest ideale optie is.

Zo zijn e-bikes bijvoorbeeld zwaardere fietsen en neemt zodoende de kans op vallen bij op- en afstappen toe. Men moet wennen aan de bediening en de snelheid waarmee men fietst is hoger. Het zijn allemaal zaken die de kans op ongelukken en valpartijen groter maken. Gelukkig is tot op hele hoge leeftijd genieten van ouderwets en echt veilig fietsplezier, zeker mogelijk, met de juiste fiets.

The more the safer: van twee naar drie

Om de valgevoeligheid van een fiets te verminderen, is het wijs om naar het aantal wielen van de fiets te kijken. Door aan jouw fiets een extra wiel toe te voegen, dus met 2 wielen achter, lijkt de fiets een stuk stabieler. Helaas beweegt en gedraagt de fiets zich dan heel anders door voorheen. Het stuur moet goed onder controle gehouden worden en dat gaat nog moeizamer op een naar de zijkant aflopende weg. Het rijden over een drempel en dan ook een bocht moeten maken, is niet alleen lastig maar ook gevaarlijk. Het opnieuw leren fietsen kost tijd. Men moet erg wennen aan het sturen en de vreemde bewegingen die de fiets maakt. Men reageert vaak precies verkeerd waardoor de kans op een ongeluk niet afneemt, maar juist toeneemt. Als het al lukt zal men de kans op een valpartij moeten accepteren.

Op de weg zijn er inmiddels veel fietsen te zien die niet als tweewieler maar als driewieler gebouwd zijn. Hiervoor organiseert de overheid in samenwerking met de Fietsersbond cursussen en evenementen zoals “Van twee naar drie”. Het Ministerie heeft samen met Gemeenten ook een programma met de naam “Doortrappen”. Men kan daarbij dan kennismaken met de driewieler, krijgt uitleg en kan de fiets proberen. Via de zorgverzekering moet vaak een ergotherapeut ingeschakeld worden om ervoor te zorgen dat je er veilig mee het verkeer in kan. 

Stabiliteit als sleutelrol

Een grote factor van veiligheid op de fiets bestaat uit stabiliteit. Die wordt bepaald door de kantellijnen van de fiets. Als je een lijn trekt tussen de punten waar de banden de weg raken krijg je bij een gewone fiets een rechte lijn, bij een driewieler een driehoek en bij een 4wielfiets een rechthoek. Op een gewone fiets staat de stuurstang staat in een bepaalde hoek en vaak met een kleine bocht onderaan. Daardoor kun je al met een kleine beweging van het stuur en door een beetje te gaan hangen een bocht maken. Snelheid is hierbij belangrijk, anders is de kans op een valpartij groot.

Op een driewieler bevindt een deel van je lichaam, te weten je benen en knieën, schouders en armen zich buiten de kantellijnen van de fiets. Dat maakt dat je met een driewieler makkelijker kunt kantelen. Als je op een stilstaande driewieler zit voel je het nog niet maar als je gaat rijden voel je het direct: je moet heel alert zijn en het stuur goed vasthouden. Omdat een deel van je lichaam zich buiten de kantellijnen bevindt wordt elke stuurbeweging versterkt. Iemand die voor het eerst op zo’n fiets zit schiet vaak van links naar rechts over de weg. Maar belangrijker: er is het onprettige gevoel en de angst dat je kunt gaan vallen. En die ongelukken gebeuren helaas ook.

De rol van het zwaartepunt

Een driewieler is minder instabiel door een grotere breedte van de fiets en een zo laag mogelijk zwaartepunt. Daarom is een driewieler 75 centimeter breed of nog breder. Daarnaast heeft een driewieler vaak geen zadel maar een zitting en rugleuning. Het lage zwaartepunt maakt dat je niet meer op een zadel kunt zitten en naar beneden trapt want daar is geen ruimte voor. Je moet op de lagere zitting dan naar voor trappen en dan heb je ook een rugleuning nodig om je tegen af te zetten. Voeten kunnen dan makkelijker van de trappers glijden en het kost moeite om ze in de juiste positie te houden. Door de lagere zit heb je minder overzicht in het verkeer en word je zelf ook minder goed gezien. Vandaar dat die fietsen rondrijden met een stok met een vlaggetje eraan.

Een veilig alternatief – ook op hoge leeftijd

De 4Wielfiets is veel minder vaak te zien en nog heel onbekend. Maar deze fietsen bieden de oplossing om echt veilige fietstochten mee te kunnen maken tot op hele hoge leeftijd. Bij het ontwerp van deze fietsen is gebruik gemaakt van een techniek die ook bij auto’s wordt toegepast. Daardoor is het gebruik van het stuur veel minder nodig dan bij gewone fietsen en driewielers. Het zal veel mensen verbazen maar op een fiets met 4 wielen kun je fietsen zonder dat je het stuur vast houdt. En toch val je niet. Angst hoeft daarom geen rol meer te spelen. Ook hoeven de voeten niet naar de grond bij het afremmen of tot stilstand komen. Daarnaast heeft een 4Wielfiets een zadel en een breedte van 66 cm zodat hij door elke deur past. Optioneel kan deze fiets in de lengte ook worden ingeklapt en als loophulp worden gebruikt. Dat scheelt ook ruimte bij het stallen van de fiets en men manoeuvreert hem makkelijker door smalle paadjes en bochten naar de schuur of berging bij of onder uw woning.